Henryk Lenarciak (ur. 18 czerwca 1933 r. w Baranowie, w ówczesnym powiecie przasnyskim, zm. 3 sierpnia 2006 r. w Gdańsku) - ślusarz, działacz opozycji w PRL, inicjator budowy Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku.
Był synem Stanisława i Marianny z domu Sobol. Ukończył szkołę podstawową w Baranowie. Zawodu ślusarza wyuczył się w latach 1949-1951 w szkole zawodowej w Szczytnie. Potem ukończył liceum mechaniczne w Kętrzynie. Pracę w Stoczni Gdańskiej rozpoczął w 1952 r. W czasie wydarzeń Grudnia 1970 r. był w komitecie strajkowym. Już w 1971 r. wystąpił z wnioskiem o budowę pomnika Poległych Stoczniowców. W styczniu 1971 r. był jednym z 80 delegatów, którzy zostali wysłani do Warszawy na rozmowy z Edwardem Gierkiem.
W latach 70. XX w. pracował na terenie stoczni w jednej brygadzie wspólnie z Lechem Wałęsą. Uczestniczył w spotkaniach Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Wolnych Związków Zawodowych. W grudniu 1979 r. został zatrzymany prewencyjnie na 48 godzin przed planowanymi obchodami rocznicowymi (w jego obronie podjęto strajk na Wydziale W-4). Ze względu na chorą żonę i własne kłopoty zdrowotne dopiero 25 sierpnia 1980 r. przyłączył się do strajku. Z tego powodu nie wszedł do komitetu strajkowego, choć był wymieniony jako kandydat. Lech Wałęsa powierzył mu prowadzenie kasy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Od września 1980 r. był członkiem NSZZ "Solidarność". Zaangażowany był w opracowanie postulatów strajkujących i w budowę kościoła na Przymorzu. 10 września 1980 r. został wybrany przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku i doprowadził do wybudowania pomnika w ciągu 3 miesięcy, pomimo oporu władz. W 1982 r. aresztowano go za udział w strajku, który wybuchł w Stoczni Gdańskiej na wiadomość o delegalizacji NSZZ Solidarność. Przetrzymywano go przez dwa miesiące w areszcie śledczym w Gdańsku i Potulicach. W maju i sierpniu 1988 r. był uczestnikiem strajków w Stoczni Gdańskiej. W 1989 r., po trzydziestu siedmiu latach pracy wysłano go na wcześniejszą emeryturę. Ostatnie lata życia spędził opiekując się chorą żoną. Dorabiał do kilkusetzłotowej emerytury jako portier.
Kilka miesięcy przed śmiercią, w filmie dokumentalnym Grzegorza Brauna pt. Plusy dodatnie, plusy ujemne opowiedział o tym, iż jego zdaniem „TW Bolek” to Lech Wałęsa i o związkach byłego prezydenta z SB we wczesnych latach 70. Był też bohaterem książki Edmunda Szczesiaka Okno na wolność.
Henryk Lenarciak z żoną Joanną z domu Fąk, miał dwóch synów - Wiesława i Dariusza. Zginął 3 sierpnia 2006 r. w Gdańsku, potrącony przez tramwaj, gdy przechodził nieprzepisowo na czerwonym świetle. Pogrzeb odbył się 9 sierpnia w Kiełpinie Górnym. 17 sierpnia 2006 r. w „Tygodniku Solidarność” ukazało się wspomnienie prezydenta III RP Lecha Kaczyńskiego, oddającego honor zasługom Henryka Lenarciaka w walce o demokrację.
Henryk Lenarciak odznaczony został Brązowym, Srebrnym oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1981), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006; pośmiertnie), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018; pośmiertnie).
BIBLIOGRAFIA
1. Alfred Borkowski, Piotr Kaszubowski, Przasnyskie portrety. Część trzecia, Przasnysz - Ciechanów 2009, s. 44-45.
2. Arkadiusz Kazański, Encyklopedia Solidarności: Henryk Lenarciak: https://www.encysol.pl/wiki/Henryk_Lenarciak.
3. Stanisław Pajka, Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku, Kadzidło 2008, s. 579.