Czesław Zbigniew Czaplicki (ur. 8 czerwca 1822 r. w Zaciszu k. Przasnysza, zm. 16 lipca 2006 r. we Wrocławiu) - żołnierz niepodległościowego podziemia ps. "Ryś", działacz organizacji kombatanckich, ekonomista.
Urodził się w rodzinie drobnoszlacheckiej o tradycjach patriotycznych, jako syn Filipa i Anieli z Poniatowskich. Ukończył szkołę podstawową w Przasnyszu, do wybuchu wojny uczył się w przasnyskim gimnazjum. Podczas okupacji hitlerowskiej jako kierownik organizacyjny Komendy Narodowych Sił Zbrojnych Powiatu Przasnyskiego oraz zastępca dowódcy Oddziału Akcji Specjalnej (ps. „Ryś”) prowadził bojową działalność sabotażową i dywersyjną przeciwko wojskom niemieckim, w 1944 dowodzona przez niego komenda powiatowa została scalona z Armią Krajową. Po wkroczeniu wojsk sowieckich dowodził w stopniu podporucznika oddziałem leśnym w ramach II Okręgu NSZ Mazowsze Północ. Był jednym z dwóch głównych organizatorów brawurowej akcji uwolnienia 42 więźniów – żołnierzy NSZ, AK i Batalionów Chłopskich z piwnic katowni Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu 1 maja 1945 r.
Po wyjściu z lasu przez 18 lat ukrywał się przed bezpieką pod przybranymi nazwiskami: Mirosław Zbigniew Chodkowski i Zbigniew Czesław Rylski (od 1950 r.). Z obawy przed dekonspiracją często zmieniał pracę i miejsca zamieszkania. Przebywał w Toruniu (gdzie w 1947 r. otrzymał maturę), następnie we Wrocławiu, Szczecinie, Warszawie i od 1950 r. ponownie we Wrocławiu. Jako Zbigniew Rylski odbył służbę wojskową w 19 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Ketrzynie w latach 1952–1954, był w tym czasie m.in. kierownikiem kancelarii tajnej Brygady. Uczestniczył w manifestacjach patriotycznych Października 1956 r.
8 marca 1963 r. został aresztowany we Wrocławiu. Więziony w Warszawie, na Rakowieckiej, po wielomiesięcznym śledztwie skazany 17 czerwca 1964 r. na 15 lat więzienia. Wyrok, zmniejszony przez Sąd Najwyższy z tytułu amnestii do lat pięciu, odbył w całości. Po wyjściu na wolność pracował w przedsiębiorstwach wrocławskich: Zjednoczonych Zakładach Aparatury Pomiarowej „Elpo” (1968–1973), Wrocławskim Przedsiębiorstwie Pomiarów i Automatyki Elektronicznej „Mera-Elmat” (1973–1976) i Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów „Mera-Elwro” (1976–1982). W 1975 r. ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej we Wrocławiu.
Od 1980 r. aktywnie działał w „Solidarności”. Po wprowadzeniu stanu wojennego został 24 grudnia 1981 r. uwięziony we Wrocławiu, następnie internowany w obozie w Darłówku od 8 stycznia do 13 lipca 1982 r. W latach 1983–1990 pracował w Okręgowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym we Wrocławiu. Był członkiem-założycielem Polskiej Ligi Obrony Praw Człowieka (1986).
Organizował dolnośląskie struktury Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, od 2000 r. przewodniczył Radzie Naczelnej Związku. Udzielał się również w innych organizacjach kombatanckich, m.in. jako przewodniczący Oddziału Dolnośląskiego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kraju oraz członek Zarządu Głównego tej organizacji. Był również wiceprezesem Zarządu Regionu Dolnośląskiego Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego we Wrocławiu i członkiem Rady Naczelnej ZChN oraz członkiem Rady Regionu Dolnośląskiego Akcji Wyborczej Solidarności, a potem członkiem Rady Naczelnej Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego.
Od czerwca 1991 do 1997 r. toczył dramatyczną walkę o unieważnienie komunistycznych wyroków sądowych. 21 stycznia 1997 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie unieważnił wyroki Sądu Wojewódzkiego i Sądu Najwyższego z 1964 r.
Był autorem wspomnień Poszukiwany listem gończym (wyd. I 1995 w oprac. Henryka Pająka; wyd. II 2004 rozszerzone i uzupełnione) i redaktorem opracowania Wolność przyszła później. Podziemia niepodległościowe 1939–1956. AK-WiN, NSZ-NZW. Część II (1999). Publikował w czasopismach kombatanckich.
Czesław Czaplicki odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (nadany w 1945 r., zweryfikowany w 1992 r.), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006 za wybitne zasługi w działalności na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za pracę społeczną w środowiskach kombatanckich), Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego, Odznaką pamiątkową Akcji „Burza”, Odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”, Kombatanckim Krzyżem Zasługi, Krzyżem Pamiątkowym „Semper Fidelis”, Krzyżem Więźnia Politycznego, Krzyżem Męczeństwa i Zwycięstwa.
Z żoną Marią, z domu Rozynek miał synów: Sławomira i Krzysztofa, córkę Bożenę. Doczekał się siedmiorga wnuków. Czesław Czaplicki pochowany został we Wrocławiu, na cmentarzu „Skowronia Góra” przy ul. Działkowej.

BIBLIOGRAFIA
1. Alfred Borkowski, Piotr Kaszubowski, Przasnyskie portrety. Część trzecia, Przasnysz-Ciechanów 2009, s. 19-21.
2. Centrum Edukacji Patriotycznej im. Czesława "Rysia" Czaplickiego - Kotwice Pamięci: https://kotwicepamieci.pl/pl/o-nas (red. Janusz Wolniak).
3. Marcin Lis, Encyklopedia Solidarności: Czesław Czaplicki: https://www.encysol.pl/wiki/Czesław_Czaplicki.
4. Stanisław Pajka, Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku, Kadzidło 2008, s. 167-168.