Stanisław Rykowski

Stanisław Kostka Paweł RYKOWSKI herbu Doliwa (ur. 20 października 1860 r. w Krzynowłodze Wielkiej, zm. 28 listopada 1928 r. w Przasnyszu) - ziemianin, rolnik.
Był synem Eugeniusza Rykowskiego i Walerii z Klickich, właścicieli majątków ziemskich Bogdany, Rycice i Krzynowłoga Wielka w powiecie przasnyskim. Po śmierci ojca (1862) matka wyszła ponownie za mąż za Adolfa Schimmelpfenniga (1834-1896), architekta warszawskiego pochodzenia holenderskiego. Stanisław ukończył rolnictwo w Halle i po rocznej praktyce w majątki Szczuki u Juliusza Żórawskiego zaczął gospodarować w Krzynowłodze Wielkiej, odziedziczonej po ojcu. Zbudował tam m. in. murowany dwór wg projektu ojczyma. Zabudowania folwarczne trawione były pożarami w 1907 r. i w czasie wojny 1914-1915 r. Stanisław Rykowski działał społecznie w okolicy, był m. in. cenionym sędzią. W lipcu 1920 r., w wieku sześćdziesięciu lat, wstąpił do wojska, żeby wynagrodzić Ojczyźnie to, że syn Bronisław nie został przyjęty wskutek skrzywienia kręgosłupa. Został przydzielony do sądu wojskowego w Warszawie, przeprowadzał aresztowanych żołnierzy z więzienia do sądu i z powrotem oraz załatwiał różne sprawy sądowe. Ożenił się w 1890 r. z Bronisławą Żórawską ze Szczuk, przyjaciółką Marii Skłodowskiej z lat jej pracy w majątku. Był z nią później w separacji. Miał córki Eugenię, Marię i Stanisławę oraz syna Bronisława (1900-1981), inżyniera rolnika. W 1928 r. poważnie ranny w wypadku autobusu, niebawem zachorował na różę. Przewieziony do szpitala w Przasnyszu, zmarł po kilku dniach. Pochowany został w kaplicy rodzinnej przy kościele w Krzynowłodze Wielkiej.

BIBLIOGRAFIA:
1. Jerzy Kłoczowski, Rykowski Stanisław, [w:] Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny. Część 5, Warszawa 2000, s. 148.
2. Eugeniusz Kłoczowski, Wspomnienia mazowieckiego ziemianina z lat 1897-1951, Ciechanów 2006, s. 314.
3. Marek Jerzy Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego: https://www.sejm-wielki.pl/b/zi.5.119.probant.