Roman Dziemaszkiewicz "Adam" "Pogoda"

Roman Dziemieszkiewicz "Adam" "Pogoda" (ur. w lutym 1918 r. w Zambrowie, zm. 30 października 1945 r. w Ciechanowie) - żołnierz niepodległościowego podziemia: Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Syn Adama Dziemieszkiewicza, żołnierza rosyjskiej Białej Armii i Stefanii z domu Świerczewskiej. Jego bratem i podkomendnym był Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. "Rój". Najmłodszy z Dziemieszkiewiczów, Jerzy ps. "Żbik", również był żołnierzem niepodległościowego podziemia. W okresie okupacji niemieckiej Roman Dziemieszkiewicz był między innymi komendantem Powiatu Ostrołęka Narodowych Sił Zbrojnych.
W nocy z 1 na 2 maja 1945 r., dowodził akcją rozbicia aresztu Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu, kiedy to dowodzony przez niego oddział w sile około 60 żołnierzy uwolnił 42 więźniów politycznych. W wyniku akcji zginęło 7 funkcjonariuszy UB i jeden z żołnierzy NSZ – Julian Henryk Pszczółkowski ps. "Myśliwiec". Z uwolnionych więźniów Dziemieszkiewicz sformował oddział partyzancki, którego był dowódcą. Po przekształceniu Okręgu II NSZ w Podokręg NZW "Mazur" pracował pod rozkazami komendanta Stanisława Borodzicza "Wary" "Zarzycy". Sam objął funkcję zastępcy komendanta oraz szefa Pogotowia Akcji Specjalnej. Zamordowali go żołnierze Armii Czerwonej w pobliżu dworca PKP w Ciechanowie.
Roman Dziemieszkiewicz pochowany został na cmentarzu parafialnym, przy ul. Płońskiej w Ciechanowie. Jego grobem opiekuje się Stowarzyszenie "Narodowy Ciechanów". W filmie pt. Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać (2016) w reżyserii Jerzego Zalewskiego, w rolę Romana Dziemieszkiewicza wcielił się Marcin Kwaśny. Roman Dziemieszkiewicz upamiętniony został na tablicy w kruchcie kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Przasnyszu.
BIBLIOGRAFIA
1. Krzysztof Kacprzak, Straty osobowe powiatu ostrołęckiego w latach 1944-1956, [w:] Mazowsze i Podlasie w ogniu 1944-1956. Powiat Ostrołęka: materiały z sesji naukowej Powiat Ostrołęka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych zorganizowanej 23 października 2008 r. przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Prezydenta Ostrołęki, Warszawa 2009, s. 534-535.
2. Wikipedia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Roman_Dziemieszkiewicz.