Tadeusz Ildefons Żbikowski "Tygrys" (ur. 17 lipca 1925 r. w Bartołdach, gm. Krasne, zm. 25 lutego 1950 r. w Osyskach, gm. Opinogóra) - żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Był synem Leona i Feliksy z Osowskich. Rodzice posiadali gospodarstwo rolne. Od 1944 do lata 1947 r. Ildefons Żbikowski był współpracownikiem i żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych, a następnie (od września 1947 do lutego 1950 r.) żołnierzem Narodowego Zjednoczenia Wojskowego na terenie powiatów ciechanowskiego, przasnyskiego, pułtuskiego i sąsiednich. Nosił konspiracyjny pseudonim "Tygrys". Przez krótki czas Ildefons Żbikowski podjął próbę powrotu do cywilnego życia - uczył się w gimnazjum mechanicznym w Iłowie. W latach 1947-1949 w stopniu sierżanta walczył w szeregach oddziału NZW pod dowództwem Mieczysława Dziemieszkiewicza "Roja" - od września 1947 r. był zastępcą dowódcy, natomiast od końca 1949 r. dowodził samodzielnie patrolem NZW. Oddziały Pogotowia Akcji Specjalnej NZW, w których służył "Tygrys", specjalizowały się w likwidacji członków PPR oraz funkcjonariuszy UB i MO. "Rój" w swych raportach chwalił go za "dzielność i poświęcenie".
W lipcu 1948 r. w Pniewie Wielkim oddziały KBW i UB otoczyły zagrodę, w której kwaterował "Tygrys" ze swoimi podkomendnymi. Próbując się przedrzeć przez okrążenie, zginęli Henryk Fabisiak "Lew" i Eugeniusz Kurach "Orzeł". "Tygrys" zdołał się wyrwać z tej obławy. 24 lutego 1950 r. wraz z podkomendnymi w kilku miejscowościach powiatu ciechanowskiego i przasnyskiego, zarekwirował pieniądze z podatków sołtysom i ukarał batami aktywistów partyjnych. Na tę zuchwałą akcję MO i UB natychmiast zareagowały. Dzień później, 25 lutego, zagrodę Marii i Bronisława Kołakowskich w Osyskach, gdzie schronili się partyzanci, otoczyły oddziały MO, KBW i UB, a następnie ostrzelały osaczonych pociskami zapalającymi. Partyzanci przez pewien czas bronili się w płonących zabudowaniach, ale ostatecznie musieli z nich uciekać. Na miejscu zginął Ildefons Żbikowski oraz trzej inni żołnierze NZW: Józef Niski "Brzoza", Henryk Niedziałkowski "Huragan" i Władysław Bukowski "Zapora".
Rodzina Kołakowskich za kwaterowanie żołnierzy zbrojnego podziemia od września 1949 do lutego 1950 r. poniosła odpowiedzialność zbiorową. Ojciec Bronisław Kołakowski i syn Zdzisław byli kilka miesięcy okrutnie przesłuchiwani w więzieniu na ul. Rakowieckiej w Warszawie. 3 lipca 1950 r. wykonano na nich wyrok śmierci, a ich ciała są poszukiwane na tzw. Łączce. 17-letni Jerzy był przesłuchiwany w ciechanowskim PUBP przez trzy miesiące, a po zwolnieniu wkrótce zmarł. Maria Kołakowska oraz dwie córki, Irena i Teresa dostały wyroki więzienia od 8 do 15 lat, przebywały w więzieniu w okrutnych warunkach, zwolniono je po amnestii. Zabudowania gospodarstwa w Osyskach zostały spalone, a wszelkie mienie Kołakowskich skonfiskowane.
27 lutego 2019 r. Ildefons Żbikowski w 69. rocznicę śmierci uhonorowany został w Ciechanowie, podczas Retrospektywy Festiwalu "Niepokorni Niezłomni Wykleci", statuetką "Sygnet Niepodległości". Statuetkę odebrała siostrzenica Wiesława Dumal. Podczas tej samej uroczystości "Sygnetem Niepodległości" uhonorowana została rodzina Kołakowskich. Statuetkę odebrała 91-letnia Irena Kołakowska, córka Marii i Bronisława. 25 lutego 2020 r. z inicjatywy działaczy Fundacji "Ku Korzeniom" przy rondzie w Oławie poświęcono tablicę pamiątkową ku czci st. sierżanta Ildefonsa Żbikowskiego w 70. rocznicę jego tragicznej śmierci. Uroczystości rocznicowe odbywały się 23 lutego 2020 r. również w Pałukach i Opinogórze. Na terenie powiatu przasnyskiego Ildefons Żbikowski upamiętniony został na pomniku w Zielonej, obok starego kościoła. Postać Ildefonsa Żbikowskiego pojawiła się również w filmie Jerzego Zalewskiego "Historia Roja" (2016), odtwarzał ją Piotr Domalewski.
BIBLIOGRAFIA
1. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/637531/.
2. Marek Szyperski, Pałuki i Ciechanów pamiętają o żołnierzach wyklętych: https://plock.gosc.pl/doc/5360178.Paluki-i-Ciechanow-pamietaja-o-zolnierzach-wykletych.
3. Robert Radzik, Z otchłani niepamięci, Kraków 2017, s. 275-285.
4. Krzysztof Trybulski, Kim był "Tygrys"?: https://www.tuolawa.pl/wiadomosci/18201,kim-byl-tygrys.
5. Krzysztof Żerdziewski, Uroczystości patriotyczne w gminie Opinogóra Górna: https://ciechanowinaczej.pl/artykul/uroczystosci-patriotyczne/928915.